NFT’lerin eser olarak kabul edilebilip edilemeyeceğinin incelenmesi için 5846 sayılı “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu” bağlamında değerlendirme yapmak gerekir. Bu kanun kapsamında ortaya konulan bir ürünün eser sayılması için belli şartlar ön görülmüştür. Eser onu meydana getiren kişinin özelliklerini barındırmalı, sahibinin hususiyetini taşımalıdır ve maddi bir varlığı olmalıdır. NFT olarak sanal ortamda bulunan bir sanat eserinin sahibi blokzincir teknolojisi ile doğrudan tespit edilebilmektedir. Dolayısıyla bir eserin kime ait olduğunun tespiti mümkündür. Ayrıca blokzincir sayesinde herhangi bir eserin taklit edilmesi mümkün değildir. Eserin orijinalliği sabittir. Bir ürünün sanal ortamdaki halinin bu amaç için geliştirilen uygulamalar kullanılarak NFT’ye dönüştürülmesinden itibaren ürünün sanal ortamdaki maddi varlığı saptanmış olur. NFT bunu gösteren belge niteliğindedir. Son olarak ise sahibinin özelliklerini taşıması ve tek olması sebebi ile NFT’ler eser vasfını haizdir. Dolayısıyla NFT olarak hazırlanmış ya da NFT’ye dönüştürülmüş eserler gerek Türk hukuku gerek uluslararası mevzuat gereği eser olarak kabul edilir ve hukuki korumaya sahiptir.[1]
NFT’ler her ne kadar eser olarak kabul edilip, alınıp satılabilse de Türk Hukuku açısından başka bir sorun gündeme gelmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın 16 Nisan 2021 tarihinde yayımlamış olduğu Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik uyarınca Türkiye’de gerçekleştirilen ödemelerde kripto paralar doğrudan ve dolaylı olarak kullanılamamaktadır. Dolayısıyla, Türkiye’de kripto para ile NFT alım satım işlemleri gerçekleştirilmesi hukuka aykırılık teşkil edecektir.[2] İnternet üzerindeki NFT platformarına baktığımızda, buradaki tüm alım satım işlemlerinin Ethereum,Theta, Chiliz, Axie Infinity gibi kripto paralarla yada ABD Dolarına sabitlenmiş USDT ve USDC kripto para birimleriyle yapıldığı görülmektedir. Türkiye’de gerçekleştirilen NFT satışlarının ödemelerinde kripto paralar kullanılamayacağından Türk Lirası yada yabancı para birimleri ile ödeme yapılabilmektedir. Ancak sözleşme özgürlüğü kapsamında ödenecek bedel sözleşmede ifa zamanındaki kripto para karşılığı Türk Lirası olarak ifade edilebilir. Örneğin sözleşmede bedel için “İfa zamanındaki 1 Ethereum karşılığı olarak Türk Lirası ile nakit ödenecektir.” şeklinde bir hüküm olabilir. Alıcının borcu 1 Etherum karşılığı Türk Lirası olduğundan, bu durum Türk Hukuku açısından hukuka aykırılık oluşturmaz. Bunun, sözleşmenin bedelinin 1 kilo altının ifa saatindeki karşılığı Türk Lirası olarak ödenmesi konusunda bir hüküm içermesiyle objektif olarak bir farkı yoktur. Dolayısıyla NFT alım satımlarında sözleşmelerin bu söz edilen şekilde düzenlenmesi ne kanuna karşı hile, ne de hukuka aykırılık oluşturur. Bu durumda kripto paraların ödeme aracı olarak değil, sözleşmeye göre bedelin belirlenmesinde bir objektif kriter olduğu söylenebilir. Bedelin ifa anında kripto para karşılığı olarak belirlenmesi hükmünün sözleşmelerde yaygın olarak kullanılmasıyla artık NFT’lerin fiyatlandırılması açısından standart haline gelen kripto para birimlerini ve Türk yatırımcıları ve sanatçıları açısından sorun haline getirmeyecek ve uluslararası boyutu sadece Ethereum kripto parası açısından 41 milyar dolar olan bu piyasadan mahrum bırakmayacaktır.
Ayrıca El Salvador ülkesinin Bitcoin’i resmi para birimi olarak kabul etmesiyle beraber söz konusu bu Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmeliğin uygulama alanın da değiştiği söylenebilir. 2021’in Haziran ayında El Salvador Kongresinden Bitcoin’in yasal bir para birimi olarak tanınması için yasa teklifinin geçmesiyle beraber Eylül 2021’de Bitcoin ülkede resmen tedavülde olmuştur. Artık Bitcoin bir ülkenin resmi olarak tedavülünde olduğu için Türkiye açısından Bitcoin yabancı para birimi olarak kabul edilebilir. Tıpkı Euro, Pound gibi döviz olarak değerlendirilmesi için Türk Hukuku açısından engel yoktur. Söz konusu bu yönetmeliğin de artık Bitcoin harici kripto para birimlerine uygulanması gerektiği söylenebilir. Uluslararası Hukuk anlamında artık Bitcoin bir ülkenin para birimi haline gelmiştir ve diğer ülkelerin para birimleri gibi işlem görerek Türk Hukukunda farklı bir uygulamaya tabi tutulması gerekir.
[1] https://iprgezgini.org/2021/11/24/nft-ve-sanal-mulkiyet/ Erişim tarihi, 20.01.2022 [2] NFT ve Türk Hukuku Çerçevesinde Değerlendirilmesi | GSG Hukuk Erişim tarihi, 20.01.2022
Comments